สำนวนคำสอนชุดที่ 1
ไห่พากันฝ่าวเข่าย๊าเซาทางมันซิค่ำ
ตะเวนผัดแฮงค้อยทางนั่นผัดแฮงไกล
ทางเส้นนี่บ่แมนทางเทียวคือหมู่
ผู้สิไปบ่อนบั้นต้องเตรียมแล่วพ้วงแพ
เทิ้งเสบียงแลประทีปเอาไว้ส่องทาง.. เด้อแม่ใหญ่
ความหมาย ให้พากันรีบเร่ง หมั่นบำเพ็ญเพียร อย่าได้หยุดหย่อน เดี๋ยวจะตายเสียก่อน เพราะอายุมากแล้ว จุดหมายปลายทางคือที่สุดแห่งทุกข์นั้นมันยังอีกไกล ทางแห่งสัมมาอริยะนั้นไม่ใช่ทางสัญจรไปมาเหมือนถนนหนทางทั่วไป คนที่จะไปได้ต้องเตรียมปัจจัยพื้นฐานให้พร้อมคือ ศีล สมาธิ และปัญญา เพื่อใช้เดินทางแห่งอริยะนี้..ให้ถึงจุดหมายให้ได้..นะคุณยายนะ
สำนวนคำอีสานชุดที่ 2
พี่น้องเอ่ย… เพิ่นว่าแต่ก่อนกี้คนฮักแก่นแพงกัน
ความสัมพันธ์มีหลายระหว่างชนชุมเชื้อ
สิไปเหนือไปใต้ไปทางใด๋กะม่วนชื่น
บ่มีเงินบาทเบี้ยทางท้องกะอิ่มเต็ม
ตกมาในสมัยสุมื้อนี้มันเป็นแนวใหม่เสียแล้ว
เพิ่นว่าม้าโป่งเขา..ต้นเสาออกดอก งอศอกคุยกันตั๊วพี่นอ้ง
ยามไปเร็วกว่าม้ายามซ้าฮ่ายกว่าเกวียน
มาฮอดแล้วหัวดำออกก่อนหัวด่อนตามหลัง
เข้ายุคผู้หญิงหาผัว เจ้าหัวเงินเมินศิลสร้าง
ท้องมารบ่แมนลูก ข้าวปลูกบ่งอกโบราณเว้าให้เฮียนฟังเด้อ...
ความหมาย มีคำกล่าวไว้ว่าสมัยก่อนผู้คนรักใคร่ปองดองกัน มีความผูกพันธ์กันระหว่างชุมชนหมู่บ้าน จะไปเหนือไปใต้หรือที่ไหนๆ ก็มีแต่ความสงบสุข สนุกสนานแม้ไม่มีเงินสักบาทก็ยังไม่อดตายเพราะคนมีน้ำใจเกื้อกูลกันแต่มาสมัยทุกวันนี้มันเปลี่ยนไปจากเดิมคือ เริ่ม... ตั้งแต่ความเจริญทางวัตถุเข้ามา เช่น
ม้าป่งเขาคือม้ามีเขาหมายถึงมอเตอร์ไซ ที่มีใช้กันเกือบทุกบ้านเสาออกดอกคือเสาไฟฟ้า ที่มีสายไฟฟ้าไปทุกแห่ง บนเสามีทั้งหลอดไฟฟ้าส่องสว่าง หรือฉนวนซึ่งดูเหมือนดอกเห็ดนั่นเอง งอศอกคุยกันคือคนอยู่ที่ไหนก็คุยกันได้ พูดอยู่คนเดียว โดยใช้โทรศัพท์เวลาคุยกับอีกคนหนึ่งหรือหลายคนที่ไม่ได้อยู่ที่เดียวกัน เวลาคุยก็ต้องงอข้อศอกถือโทรศัพท์แนบหู เร็วกว่าม้าซ้ายามซ้าฮ่ายกว่าเกวียนคือรถยนตร์อีกไม่นานต้องจอดทิ้งไว้เพราะไม่มีน้ำมันเลยช้ากว่าเกวียน หัวดำออกก่อนหัวด่อนตามหลัง คือเด็กผมดำนำหน้าผู้ใหญ่ผมขาว เช่นเรื่องคอมพิวเตอร์และภาษาต่างประเทศ คนแก่รุ่นพ่อแม่ปู่ย่าจะตามเด็กไม่ทัน
เข้ายุคผู้หญิงหาผัวคือ สมัยต่อมาฝ่ายหญิงจะไม่ถือเนื้อถือตัว ผู้หญิงจะเป็นฝ่ายเลือกผู้ชายเอง การอยู่กินกันโดยไม่แต่งงานจะมีมากขึ้น ไม่พอใจก็เลิกรากันไป ไม่ถือเป็นเรื่องเสียหายอีกต่อไป เจ้าหัวหาเงินเมินศีลสร้างคือพระผู้ทรงศีลก็ไม่ค่อยอยู่ในศีลในธรรมจะหันมาชื่นชมอามิสสินจ้างสะสมเงินทอง ลาภยศแทนการบำเพ็ญภาวนา แทนการลดละเลิกกิเลสตัณหา ไม่ละอายบาป มารบ่แมนลูกคือต่อไปในอนาคตลูกในครรภ์จะไม่ใช่ลูกของตัวเองแต่จะเป็นลูกของผู้ที่มาจ้างให้ตั้งครรภ์ ไม่ต้องแต่งงานมีครอบครัวก็มึลูกได้ จะเป็นอาชีพใหม่ในอนาคตอันใกล้นี้ ข้าวปลูกบ่งอกคือจะเข้าสู่ยุคข้าวยากหมากแพง ดินฟ้าอากาศแปรปรวน จนเพาะปลูกไม่ได้ ผู้คนจะอดอยาก ล้มตายเพราะขาดอาหาร ฆ่าฟันกันง่ายๆ ให้ลองพิจารณาดูตามที่โบราณเล่าขานนี้
ที่มา:
Tags:
กินข้าวสาร หมายความว่า สมัยก่อนไม่มีข้าวสารครับ มีแต่ข้าวเปลือก อยากกินเท่าไหร่ ก็เอาข้าวเปลือกไปตำ แล้วก็ร่อนเอาไปนึ่ง เท่าที่จะกินครับ(ยายยังบอกอีกว่า สมัยนั้นแกก็ไม่เคยเห็นคนเก็บข้าวสารเหมือนกัน)
ตอบลบดังไฟถ่าน(จุดไฟถ่าน) หมายความว่า ใช้ถ่านเป็นเชื้อเพลิงจุดไฟ ยายก็บอกอีกว่า แต่ก่อนไม่มีถ่านครับ แกเพิ่งมารู้จักเมื่อประมาณ 40-50 ปีมานี่เอง แกอยู่บ้านนอกน่ะ แกรู้จักแต่ฟืน พอฟืนไหม้หมดก็จะเหลือเศษถ่านอยู่นิดหน่อย ก็เขี่ยๆ ออก ไม่คิดว่า จะเอาไปใช้ประโยชน์ได้ เพราะไม่มีใครเค้าทำกัน
ม้าสิป่งเขา (ม้าจะมีเขา) หมายความว่า มอเตอร์ไซค์ ส่วนเขา ก็คือ มือจับ
เสาสิออกดอก(เสาจะมีดอก) หมายความว่า เสาจะมีไฟส่องสว่าง
ยกศอกเว่ากัน (ยกศอกคุยกัน) หมายถึง คนสมัยนี้ เวลาจะคุยกัน ก็จะยกศอก ถึงจะคุยกันได้ ก็คือมือถือนั่นเอง
แม่หญิงหาผัว (ผู้หญิงหาแฟน) หมายถึง ผู้หญิงสมัยก่อนจะอยู่แต่บ้าน ไม่ออกไปไหน จะมีแฟนได้ก็ต่อเมื่อมีผู้ชายมาเลือก มาหาครับ แต่ปัจจุบัน ผู้หญิงต้องเป็นฝ่ายหาแฟน
เจ้าหัวหาเงิน หมายถึง อันนี้แกบอกว่า เจ้าหัวก็คือพระ สมัยนี้พระหาเงิน
เฮือนบ่มีซาน (บ้านไม่มีชาน) หมายถึง บ้านคนปัจจุบันจะไม่มีชานบ้านเหมือนสมัยก่อนครับ
หลานบ่มีพ่อแม่(หลานไม่มีพ่อแม่) หมายถึง พ่อแม่ไม่ได้เลี้ยงลูก แต่มักจะให้ตายายเป็นคนเลี้ยงแทน ส่วนตัวเองต้องไปทำงานหาเงินครับ
ผัวเมียสิบ่พ่อหน่า(สามีภรรยา ไม่ได้เจอหน้ากัน) อันนี้ ตีความได้สองแบบ คือ สามีภรรยาไม่ได้อยู่ด้วยกัน ก็ได้ หรือเป็นคำทำนายใหม่ ที่ผัวเมียต้องพลัดพรากกัน
สิบพ่อค้า ยกมือไหว้พ่อนา อันนี้ ยายผมก็บอกว่ายังไม่เกิดครับ
10 เพราะข้าจะยกมือไหว้พ่อนา คาดว่าอีกไม่ช้าไม่นานต้องเกิดขึ้นเสียแล้วแน่ๆ เพราะข้าวเปลือกแพงอย่างน้อยชาวนาจะต้องสีข้าวเองเพราะปัจจุบันเครื่องสีข้าวจะราคาค่อนข้างถูกและชาวนาจะหันไปขายข้าวสาร แทน นายทุนจึงไม่มีข้าวเปลือกเอาไปป้อนโรงสีคาดว่าน่าจะเป็นประมาณนี้
ตอบลบ